W roku 2022 rząd Polski zainicjował wprowadzenie ustawowych wakacji kredytowych. Według danych BIK objęły one 1,157 mln rachunków kredytowych na kwotę 286 mld zł. Program będzie kontynuowany w 2024 roku. Kogo obejmuje? Jakie są zasady? Czy wakacje kredytowe się opłacają?
Wakacje kredytowe – zasady
Wakacje kredytowe do tej pory dotyczyły zawieszenia spłat 8 rat kredytu w 2022 i 2023 roku. Obecna władza zapowiedziała kontynuowanie programu i wyznaczyła konkretny termin startu.
Rządowe wakacje kredytowe – od kiedy wchodzą w życie?
Wakacje kredytowe w 2024 mają wejść w życie 1 kwietnia (w Prima Aprilis) i obowiązywać w wymiarze dwóch miesięcy (od 1 kwietnia do 30 czerwca), a w kolejnych kwartałach – w wymiarze jednego miesiąca w każdym kwartale.
Najważniejszą zmianą jest to, że z wakacji kredytowych będą mogły skorzystać osoby, które mają trudności z regulowaniem swoich zobowiązań i jednocześnie spełniają wymóg dotyczący wskaźnika RdD, czyli stosunku raty kredytowej do dochodu.
Wakacje kredytowe – dla kogo?
Na początku Ministerstwo Finansów proponowało próg wartości udzielonego kredytu na poziomie 2 mln zł, obecnie będzie on wynosił 1,2 mln zł.
Rata kredytu z banku a dochód
Stosunek RdD (raty kredytowej do dochodu) zostaje bez zmian na poziomie 35%. Według ekonomistów nowe kryteria zawężają liczbę uprawnionych o ok. 80%.
Wakacje kredytowe 2024 – od kiedy można zawiesić opłaty?
Początkowo miał to być jeden miesiąc na każdy kwartał 2024 r. Jednak przez poślizg w Ministerstwie Finansów warunki delikatnie uległy zmianie.
- dwa zawieszenia spłaty – od 1 kwietnia do 31 czerwca 2024 r.
- trzecie zawieszenie spłaty – rata w lipcu, sierpniu lub wrześniu (wybór jednej).
- czwarte zawieszenie spłaty – rata w październiku, listopadzie lub grudniu (wybór jednej).
Więc w podsumowaniu rocznym, kredytobiorca ma szansę zawiesić 4 raty. To daje 4 miesiące wolnego.
Czy warto skorzystać z wakacji kredytowych – jak obliczyć wskaźnik RdD (raty kredytu hipotecznego od dochodu)?
Kwalifikacja do programu zależy w głównej mierze od wartości udzielonego kredytu (do 1,2 mln zł) oraz wskaźnika RdD, czyli raty kredytowej od dochodu.
Pierwszy czynnik łatwo ustalić. Ale jak obliczyć wskaźnik RdD? Oto krótki poradnik.
1. Podsumuj (wszystkie) dochody gospodarstwa domowego – prowadząc samodzielnie gospodarstwo, wykazujesz dochody z 3 ostatnich miesięcy. A jeśli prowadzisz gospodarstwo z żoną, mężem lub innymi osobami, to sumujesz dochody wszystkich domowników w każdym z 3 ostatnich miesięcy (osobno dla każdego z nich).
2. Podziel wysokość raty kredytu przez łączny dochód gospodarstwa (dla każdego z 3 ostatnich miesięcy).
3. Oblicz średnią arytmetyczną dla tych trzech wyników.
4. To jest wartość wskaźnika RdD. Jeśli wynosi więcej (lub jest równy) niż 35% – masz prawo skorzystania z wakacji kredytowych. Jeśli jest niższy – nie możesz skorzystać z wakacji kredytowych w 2024 r.
Jak obliczyć wskaźnik RdD – przykład
Zróbmy teraz wszystkie działania po kolei na dwóch przykładach. W pierwszym wariancie założymy, że prowadzisz 1-osobowe gospodarstwo.
Ad.1. Twoje miesięcznie dochody z trzech ostatnich miesięcy to kolejno: 5200 zł, 5500 zł, 5400 zł.
Ad.2. Rata kredytu co miesiąc wynosi 1750 zł. Dzielimy wysokość raty przez dochód z trzech miesięcy, czyli 1750 zł / 5200 zł, 1750 zł / 5500 zł i 1750 / 5400 zł. Wyniki kolejno to: 0,33; 0,31; 0,32.
Ad.3. Teraz liczymy średnią arytmetyczną: 0,33 + 0,31 + 0,32 / 3 = 0,32 = 32%.
Wynik jest niższy niż 35%, więc nie możesz skorzystać z wakacji kredytowych.
Jak działają wakacje kredytowe – przykład 2
W drugim wariancie załóżmy, że prowadzisz 2-osobowe gospodarstwo z małżonkiem.
- Miesięczne dochody (wspólne): 10000 zł, 9200 zł, 9700 zł.
- Rata kredytu: 3700 zł.
- 3700 zł / 10 000 zł; 3700 zł / 9200 zł; 3700 zł / 9700 zł;
- 0,37; 0,4; 0,38
- 0,37 + 0,4 + 0,38 / 3 = 0,38 = 38%
Wynik jest wyższy niż 35%, więc możesz skorzystać z wakacji kredytowych.
Czy zawieszenie spłaty kredytu się opłaca?
Odpowiedź nie jest taka prosta i niestety musimy użyć zdania nadużywanego przez psychologów (ale ma ono ogromny sens w tym przypadku): „To zależy!”. Od czego? Od sytuacji finansowej kredytobiorcy, od potrzeb, od motywacji, od planów finansowych, a nawet od samopoczucia.
Wakacje kredytowe – korzyści
Pierwsza korzyść, jaka maluje się niemal natychmiast przed oczami, dotyczy przede wszystkim osób, które mają trudną sytuację finansową. Ledwo łączą koniec z końcem i odroczenie spłaty jednej z rat (lub więcej) pomogłoby im stanąć na nogi.
Wakacje kredytowe się opłacają w razie nagłych problemów
Prozaiczna sytuacja – nagle psuje się samochód. Mechanik twierdzi, że to coś poważnego i trzeba pogrzebać przy silniku. Wycenia naprawę na 5000 zł. To praktycznie zżera większość oszczędności przeciętnego Kowalskiego i narusza budżet domowy. Wakacje kredytowe w takim przypadku będą zbawienne, bo nie dość, że Kowalski nie będzie czuł presji ze strony banków, to jeszcze nie zwiększy swojego zadłużenia. Dwie pieczenie na jednym ogniu.
Nadpłata kredytu – coś dla tych, którzy chcą najpierw zaoszczędzić, a później nadpłacić kredyt
Ale nie tylko osoby z trudną sytuacją mogą skorzystać na wakacjach kredytowych. Bo załóżmy, że ktoś nagle awansował lub dobrze zainwestował pieniądze i osiąga znaczącą nadwyżkę finansową. Dzięki zawieszeniu jednej spłaty może zbudować jeszcze większą nadwyżkę i w kolejnym miesiącu nadpłacić kredyt hipoteczny.
A to długoterminowo zapewnia spore oszczędności, które mocno wpłyną na stan portfela. Pod warunkiem, że umowa kredytu nie posiada haczyka w stylu „Nadpłata kredytu wiąże się z dodatkową prowizją”.
Wakacje kredytowe – wady
Pierwszą wadą programu jest to, że wymagania w 2024 r. są bardziej wygórowane. I jak wspomnieliśmy wcześniej, według ekonomistów, nowe kryteria zawężają liczbę uprawnionych o ok. 80%. Więc wiele osób może się starać o wakacje, ale nie każdy będzie miał możliwość z nich skorzystać.
Załóżmy jednak, że kredytobiorca załapie się na wakacje. Co wtedy? Jakie są minusy?
Odroczony okres kredytowania nie sprawi, że rata zniknie
Znasz powiedzenie, że „co się odwlecze, to nie uciecze”? Nie inaczej jest z ratami. Odroczone raty nie znikną. Wręcz przeciwnie. Mogą się zwiększyć lub ostatnia rata będzie tak duża, że szczęka Ci opadnie. A poza tym wydłużony okres kredytowania, wiąże się z większymi kosztami kredytu (bo dłużej trwa spłacanie).
Czy opłaca się zaciągnąć kredyt i skorzystać z ustawowej opcji wakacji kredytowych?
To musisz ustalić samodzielnie, bo każda sytuacja jest inna. Nie ma uniwersalnej recepty. Natomiast z całą pewnością to świetne rozwiązanie dla osób, które mają nadwyżki finansowe i chcą je wykorzystać do nadpłaty kredytu lub są na skraju finansowym i pragną delikatnie odetchnąć, w chwili gdy świat dosłownie wali im się na głowę.
Jak złożyć wniosek o wakacje kredytowe?
Chcesz odroczyć okres spłaty kredytu mieszkaniowego, bo oprocentowanie i inne wydatki przytłoczyły Twój budżet domowy? Odsetki kapitałowe faktycznie mogą dać w kość. Jeśli masz problemy ze spłatą i chcesz złożyć wniosek o zawieszenie w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, musisz zapoznać się z informacjami dostępnymi na stronie swojego banku.
Czy ustawa z 1 lipca 2022 roku pozwoli Ci skrócić okres kredytowania?
Ustawa wprowadzona 1 lipca 2022 roku pozwala odroczyć spłaty rat, jednak bezpośrednio nie skróci okresu kredytowania. Niemniej zaoszczędzone pieniądze możesz wykorzystać kolejno do nadpłaty kredytu, a każda dodatkowa wpłata na rzecz banku zmniejsza zobowiązanie wobec banku, czyli: skraca okres kredytowania
Wakacje kredytowe kontynuowane w 2024 – podsumowanie
Jeśli nie masz pewności, czy wakacje kredytowe opłacają się w Twoim przypadku lub chcesz mieć pewność, czy zakwalifikujesz się to programu, to zgłoś się do nas. Wystarczy, że napiszesz, a nasi konsultanci wesprą Cię na każdym etapie.
